Straight Content
"Verhalen kunnen de wereld veranderen" - Elke Lenders
Een debat over zonnepanelen
Ik sprak onlangs met een collega, Michel, over de positieve(?) impact van zonnepanelen op onze planeet. Ondanks de overtuigende voordelen die ik aanhaalde, bleef Michel sceptisch. Hij is er stellig van overtuigd dat zonnepanelen schadelijk zijn voor het milieu, voornamelijk vanwege de ontginning van de benodigde grondstoffen. Volgens hem weegt deze impact zo zwaar dat het de moeite van het investeren in zonnepanelen bijna niet waard is. "Vooral die thuisbatterijen zijn verschrikkelijk!", zei hij beslist.

Deze discussie bracht mij ertoe om dieper in te gaan op de milieu-impact van zonnepanelen, de zorgen omtrent de grondstoffen die zij vereisen, en hoe deze zich verhouden tot de voordelen van zonne-energie.
Een gekende hitlijst
De voordelen zijn gekend, maar ik som ze toch even kort op.

  1. Vermindering van broeikasgassen: zonnepanelen genereren elektriciteit zonder directe uitstoot van broeikasgassen. Fossiele brandstoffen zijn nog steeds een b*tch.
  2. Duurzame energieopwekking: zonlicht is een onuitputtelijke bron van energie, wat zonnepanelen tot een duurzaam alternatief maakt ten opzichte van de eindige fossiele brandstoffen.
  3. Interessant voor de portemonnee: na de initiële investering kunnen zonnepanelen de energiekosten significant verlagen door gebruik te maken van gratis zonne-energie.
  4. Toename van energieonafhankelijkheid: zonne-energie kan helpen bij het verminderen van de afhankelijkheid van geïmporteerde energiebronnen, wat bijdraagt aan een grotere energiezekerheid. Daar gaan de dictatortjes niet blij om zijn...

Heeft Michel gelijk? Zijn zonnepanelen schadelijker dan je denkt?

Michels zorgen over de impact van de grondstoffen zijn niet ongegrond, maar het is belangrijk om deze in het juiste perspectief te plaatsen:

Het vervaardigen van zonnepanelen vereist aanzienlijke hoeveelheden energie en water. Het proces omvat ook het gebruik van giftige materialen, zoals cadmium en lood, die schadelijk kunnen zijn voor het milieu als ze niet correct worden beheerd.

Wacht, Michel... De technologie en productieprocessen achter zonnepanelen verbetert continu, waardoor ze efficiënter worden en minder grondstoffen nodig hebben per opgewekte eenheid energie.

Aan het einde van hun levenscyclus moeten zonnepanelen worden gerecycled of afgevoerd. Het recyclingproces is complex en niet altijd beschikbaar of efficiënt, wat betekent dat veel panelen op stortplaatsen terechtkomen. Hier kunnen de in de panelen gebruikte zware metalen en andere schadelijke stoffen een risico vormen voor het milieu.

Wacht, Michel... Er worden steeds meer initiatieven ontwikkeld voor het recyclen van zonnepanelen, waardoor grondstoffen teruggewonnen en hergebruikt kunnen worden. Het is perfect mogelijk om chemisch te recycleren. Dit houdt in dat je kan terugkeren naar de oorspronkelijke moleculen van de polymeer.

En de limitiaties van beschikbaarheid dan?
Zonne-energie is intermitterend, ja Michel, dat waar. Dat betekent dat het niet altijd beschikbaar is wanneer de vraag het hoogst is.

Dit vereist systemen voor energieopslag, zoals batterijen, die hun eigen milieu- en gezondheidsrisico's met zich meebrengen door de gebruikte materialen en de energie die nodig is voor hun productie en recycling.

Michel haalde ook aan dat de productie van batterijen extreem benadelend zijn. Maar Michel... De kettingreactie is ook belangrijk. Elke stap in de richting van CO2-neutrale oplossing is een goeie stap. Het kan niet meteen raak zijn. Het alternatief om enkel bij zonnig weer beroep te doen op zonne-energie en verder af te hangen van fossiele brandstoffen is veel negatiever dan de stappen zetten richting een onafhankelijke groene energiebeweging. Pssst, er is zelf sprake van paspoorts voor batterijen zodat niemand nog incorrect kan omgaan met een batterij van eender welke soort.
Aluminium is het meest gebruikte materiaal in zonnepanelen, zowel qua volume als in de diverse toepassingen binnen de panelen, de frames, en andere componenten. Positief is dat aluminium het derde meest voorkomende element in de aardkorst vormt, goed voor 8 procent, en alleen wordt overtroffen door zuurstof en silicium.
Kunnen we oneindig ontginnen dan?
Volgens De Verborgen Impact zou aluminum mogelijk een bedreigde grondstof kunnen worden. In 2092 zou de grondstof een extreme schaarste worden.

Dit geldt enkel als we de wegwerpcultuur hanteren. Niet de eerder vernoemde manier om chemisch te recycleren handhaven.
Rapport van IPCC
De milieu-impact van de productie van niet-ijzerhoudende metalen, waaronder aluminium, en de bijbehorende uitstoot van broeikasgassen (GHG's) zijn niet min, maar dat is "wonen" sowieso niet.

Hoewel de jaarlijkse productievolumes van metalen (zoals aluminium, een grondstof van zonnepanelen) relatief laag zijn in vergelijking met belangrijke industriële materialen zoals cement, staal, of papier, is de primaire productie uit erts voor sommige van deze metalen veel energie-intensiever. Ok Michel, I'll give you that one.
Lees het segment van het IPCC raport

Waarom ik niet tegen ben

Ik geloof oprecht dat innovatie de sleutel is naar een duurzamer morgen. Als we slimmer zijn en wijzere beslissingen gaan nemen, zie ik licht aan het einde van de grijze tunnel. Het heeft geen zin om de bevolking te vragen om meer te besparen, minder te verlangen en meer toegevingen te doen. Er moet sprake zijn van een win-win. Het kan én fun én duurzaam zijn.

We dienen in essentie met minder te leven, maar duurzaamheid houdt geen stand als we dit niet kunnen volhouden. Ik geloof sterk dat vooruitgang in innovatie en ontwikkeling een kettingreactie kan veroorzaken. Elke belanghebbende die invloed kan uitoefenen, draagt bij aan het verder verspreiden van deze beweging. Bedrijven moeten creatief zijn in het vinden van duurzamere alternatieven die dezelfde waarde en gemak bieden aan de consument. Deze verschuiving zal pas plaatsvinden als we collectief de druk opvoeren op de bedrijfswereld. Ik sta niet achter het idee om passief te wachten op de perfecte oplossing van een volledig neutrale energiebron als tussenoplossing.

Ik geloof niet dat wachten op de heilige graal van een 100% neutral energiebron de oplossing is in tussentijd.

Even goede vrienden, hoor Michel.
Ook zin in een dialoog? Of misschien wil je ook open communiceren over je werkpunten in je organisatie.
Nog meer stuff om te lezen

    Koffie drinken?
    Soja latte, mmmm!
    +32 472 23 24 35
    elke@straightcontent.be
    Evergem / Gent
    Share - like - comment
    Made on
    Tilda